TenneT start landelijk onderzoek naar flexibel vermogen

De ontwikkelingen in Nederland gaan in een onverminderd hoog tempo door. De geopolitieke ontwikkelingen vormen daarbij een belangrijke katalysator voor de groeiende vraag naar elektriciteit. Waar bedrijven eerder aangaven in 2030 van het gas af te willen gaan, zetten ze nu het liefst morgen al die stap. Aan de aanbodzijde groeit het aantal zonne- en windparken onverminderd. Alleen al bij landelijke netbeheerder TenneT ligt op dit moment in totaal voor meer dan 40 gigawatt aan potentiële nieuwe aanvragen voor een aansluiting op het net. Dat is vergelijkbaar met 50 keer het vermogen van de stad Amsterdam of 4 keer het verbruik van heel Nederland op een normale dag. Dit vraagt steeds meer van het bestaande elektriciteitsnet, dat niet in het zelfde tempo kan worden uitgebreid.

Onderzoek naar invoering ‘spitsmijden’ voor betere spreiding van het netgebruik

Naast investeringen worden verschillende mogelijkheden verkend om het huidige net beter te benutten. Flexibel gebruik van het net is een van de opties om op de korte termijn capaciteitsruimte te realiseren. In lopende onderzoeken komt er nog relatief weinig flexibel vermogen beschikbaar, terwijl de potentie veel groter is. TenneT schat in dat momenteel slechts tien procent van het beschikbare flexibele vermogen wordt benut. Vandaar nu een landelijke marktconsultatie die onderzoekt waar er klanten zijn die tegen een vergoeding tijdens piekmomenten het net willen ontlasten en bijvoorbeeld op andere momenten van de capaciteit op het net gebruik willen maken.

Nieuwe drukke gebieden, maar aanvragen blijven mogelijk

In verschillende regio’s raken de grenzen van de capaciteit van het hoogspanningsnet in zicht, omdat het aantal aanvragen veel sneller gaat dan voorzien en dan nieuwe netten kunnen worden gerealiseerd. Hiervoor heeft TenneT vandaag een aantal formele nieuwe vooraankondigingen gedaan bij de toezichthouder op de energiemarkt, ACM. Het blijft in deze regio’s voor bestaande en nieuwe grootverbruikers mogelijk om gesprekken te voeren met de netbeheerder als het gaat om een aansluiting of een verzwaring. De netbeheerder kan tijdens de onderzoeksfase geen aanbod doen voor transportcapaciteit omdat het nog niet duidelijk is of de gevraagde transportcapaciteit daadwerkelijk beschikbaar is. De netbeheerder zal tijdens de onderzoeksfase en in overleg met de klant beoordelen welke stappen wel gezet kunnen worden in het aansluitproces zodat er zo min mogelijk vertraging zal optreden in diens projecten.

13 miljard euro investeringen in de versterking van het hoogspanningsnet

In heel Nederland is TenneT volop aan het investeren. In totaal wordt er de komende tien jaar 13 miljard euro geïnvesteerd om het netwerk te versterken en uit te breiden. Hierbij worden er onder meer extra op- en afritten naar de landelijke elektriciteitssnelwegen aangelegd om de groeiende vraag en aanbod vanuit de regio’s beter te kunnen faciliteren. De uitbreidingen vinden de komende jaren fasegewijs plaats en leveren overall een verdubbeling tot verdrievoudiging van de capaciteit op.

Landelijke aanpak netcapaciteit

De snelle ontwikkelingen op de energiemarkt, waarbij er steeds meer wordt gevraagd van het elektriciteitsnet, leidden in de zomer tot de oprichting van verschillende taskforces. Hierin werken alle betrokken partijen (overheid, netbeheerders, belangenverenigingen) samen om te zoeken naar oplossingen om het elektriciteitsnet intensiever te gebruiken en versneld uit te breiden. Medio december komt minister Jetten hiervoor met een actieprogramma.

Veel plannen rondom Haven Rotterdam en Goeree-Overflakkee

Voor een groot deel van de Rotterdamse haven (Europoort, Botlek en Pernis) en de regio’s Voorne-Putten, Goeree-Overflakkee, Hoek van Holland en Hoogvliet gaan TenneT en Stedin onderzoeken of het elektriciteitsnet efficiënter benut kan worden met behulp van congestiemanagement oor afname van elektriciteit. Het hoogspanningsnet zit in deze regio’s nagenoeg aan de maximale capaciteit door een sterk groeiend aantal (verzwarings)aanvragen en voor het aansluiten van o.a. elektrolysers, e-boilers, walstroom, e-logistiek en elektrificatie van overige industriële processen. De aanvragen bij elkaar zijn goed voor 650 MW en werden in uiteenlopende scenario’s pas voorzien richting 2030. De groei van 650 MW is vergelijkbaar met vier keer het vermogen van de stad Delft.

Groeiende vraag naar elektriciteit in Flevopolder, Gelderland en Utrecht

De regio Flevopolder, Gelderland en Utrecht bestaat uit een groot deelnetwerk van TenneT. In dit gebied is een snelle ontwikkeling van de vraag naar elektriciteit bij zowel TenneT als de regionale netbeheerders. Bedrijven stappen over van aardgas op elektriciteit en er is een verdere groei van het aantal bedrijven, woningen met warmtepompen en laadpalen. TenneT onderzoekt of met behulp van flexibiliteit de ruimte op het net kan worden vergroot.

Snelle groei van aantal zonnepanelen in Groningen Drenthe en Overijssel

In de provincies Groningen, Drenthe en Overijssel is afgelopen jaren een explosieve groei te zien van het aantal partijen dat duurzame energie wil produceren. Met name het aantal zonneparken dat zich hier wil vestigen is afgelopen jaren fors gegroeid. In grote delen van deze provincies zat het elektriciteitsnet ook al aan de grenzen van de maximale capaciteit. Met de nieuwe regels vanuit de Netcode wil TenneT onderzoeken of het toepassen van het systeem van spitsmijden in deze provincies capaciteitsruimte kan opleveren.

Groeiende vraag naar elektriciteit in Drenthe

In de provincie Drenthe is afgelopen periode een groei te zien van extra vraag naar afname capaciteit. Er komen meer bedrijven bij en bedrijven zetten stappen om hun energievoorziening te elektrificeren door het plaatsen van e-boilers. Deze snelle groei leidt inmiddels tot een knelpunt in het netwerk van TenneT in Zeijerveen/Assen, het verbindingsstation tussen het regionale hoogspanningsnet en de landelijke elektriciteitssnelweg. Dat heeft gevolgen voor de beschikbare netcapaciteit in de hele provincie en een deel van Overijssel omdat de grenzen van de beschikbare capaciteit op een groot aantal onderliggende stations in Drenthe wordt bereikt. Aan de uitbreiding van hoog- en middenspanningsstation Zeijerveen wordt momenteel hard gewerkt door TenneT en Enexis. Deze uitbreiding zal in 2025/2026 gereed zijn.