TenneT publiceert de Annual Market Update 2023

Belangrijkste bevindingen:

• Dalende groothandelsprijzen voor elektriciteit in heel Europa gedurende 2023 als gevolg van dalende aardgasprijzen. De groothandelsprijzen voor elektriciteit in heel Europa daalden in en gedurende 2023. De jaarlijkse gemiddelde day-ahead elektriciteitsprijs binnen de CWE-regio daalde met 61% tot 97 €/MWh.
   
• In Nederland daalde de elektriciteitsproductie uit kolen van 16TWh in 2022 naar 10TWh in 2023. Elektriciteitsproductie uit gas daalde licht van 47TWh naar 45TWh. De productie van zonne- en windenergie steeg met 30% tot 50 TWh, terwijl De operationele capaciteit van zonne- en windenergie steeg met 7,8 GW, waarvan meer dan de helft het resultaat is van zon-PV, dat in 2023 met 4,8 GW groeide, en wind op land met 0,7 GW. Wind op zee groeide met 2,3 GW, waarmee de doelstelling van 4,5 GW geïnstalleerde wind op zee voor 2023 is bereikt.
   
• De netto uitvoer van elektriciteit vanuit Nederland naar andere landen is in 2023 opgelopen naar 7 TWh, een recordhoogte. Duitsland werd een netto-importeur na tientallen jaren netto-exporteur te zijn geweest in Europa. Frankrijk keerde terug naar een netto-exporteur dankzij een verbeterde beschikbaarheid van hun kerncentrales, die in 2022 te kampen hadden met een hoge onbeschikbaarheid, vooral door onderhoud aan de centrales.
   
• TenneT had in 2023 lagere kosten voor het balanceren van het net. Dit effect kan grotendeels worden toegeschreven aan de daling van de groothandelsprijzen voor elektriciteit.  Ook de kosten voor congestiemanagement zijn in 2023 gedaald ten opzichte van 2022. De kosten voor congestiemanagement in Nederland zijn ten opzichte van 2022 gedaald tot €278 miljoen in 2023 (-30%). De kostendaling is een combinatie van lagere energieprijzen, minder redispatch-volumes en meer beperkingscontracten en contracten voor reactief vermogen.

De Annual Market Update is onderverdeeld in een aantal hoofdonderwerpen. Ten eerste worden de prijzen en volume trends van de groothandels day-ahead en intraday markten in kaart gebracht. Daarnaast is aandacht voor de ontwikkeling van verschillende brandstofprijzen. Het hoofdstuk capaciteit en opwekking richt zich op de aanbodzijde van het elektriciteitssysteem en bespreekt ontwikkelingen in geïnstalleerd vermogen en productie. In het hoofdstuk subsidieregelingen wordt gekeken naar de verdeling van budgetten, toegekende capaciteit en verwachte opwekking in de subsidieregelingen.

Er is een hoofdstuk over de integratie van de groothandelsmarkten dat ook kijkt naar de huidige inspanningen om de elektriciteitsmarkten in de EU te koppelen. De laatste twee hoofdstukken richten zich op mechanismen die de stabiliteit en het functioneren van het elektriciteitssysteem voor zowel Nederland als Duitsland: Balanceringsmaatregelen, om ervoor te zorgen dat vraag en aanbod te allen tijde gelijk zijn; en congestiemanagement, om congestie op het net op te lossen.