Marktfacilitering
Samen met andere Europese TSO's en elektriciteitsbeurzen werken we aan de fysieke en commerciële koppeling van de Noordwest-Europese stroommarkt.
Internationale samenwerking
Europese integratie
Om de elektriciteitsvoorziening nu en in de toekomst veilig te stellen, is een geïntegreerd Europees netwerk een belangrijke vereiste. Daarom hebben wij de afgelopen 15 jaar nauw samengewerkt met andere Europese netbeheerders en energiebeurzen om de elektriciteitsmarkten zowel fysiek als commercieel met elkaar te verbinden.
Betrouwbare levering voor een eerlijke prijs
Een gekoppeld net en een gekoppelde markt hebben veel voordelen. Het bevordert een betrouwbaardere levering van elektriciteit voor een eerlijke prijs. Onderling gekoppelde grensoverschrijdende netten bieden de mogelijkheid elektriciteit in en uit te voeren. Hierdoor blijven de prijzen op een dynamische markt betaalbaar en kunnen de netbeheerders vraag en aanbod beter op elkaar afstemmen.
Balans tussen vraag en aanbod
Internationale verbindingen spelen daarom een belangrijke rol bij de import en export van groene elektriciteit. Wanneer de productie van duurzame energie in een bepaald gebied de vraag overstijgt, kan het overtollige aanbod dankzij deze grensoverschrijdende verbindingen worden geëxporteerd. Dit betekent dat er geen zogeheten ‘redispatch’-kosten hoeven te worden gemaakt. De regio met overproductie kan dan de balans tussen vraag en aanbod handhaven. Wanneer er meer vraag is naar hernieuwbare energiebronnen dan er op dat moment plaatselijk geleverd kan worden, kan de balans tussen vraag en aanbod worden gehandhaafd door groene elektriciteit uit andere landen of regio’s in te voeren.
Europees netwerk
Lid van ENTSO-E
Onder de naam ‘European Network of Transmission System Operators for Electricity’ (ENTSO-E) werken 42 Europese netbeheerders (TSO’s) uit 34 landen samen. Deze organisatie richt zich onder andere op de ontwikkeling van technische en markt-gerelateerde netcodes en de coördinatie van systeemexploitatie en netontwikkeling. Als lid van ENTSO-E helpt TenneT bij de integratie van de Europese elektriciteitsmarkt, het leveren van een bijdrage aan een duurzaam energielandschap en het garanderen van een veilige en betrouwbare exploitatie van het Europese elektriciteitstransportnet.
Ga naar www.entsoe.eu voor een overzicht van alle leden van de ENTSO-E.
De ontwikkeling van de Europese markt
1993: Scandinavische markten gekoppeld
De Scandinavische landen behoorden tot de eerste in Europa die hun elektriciteitsmarkten dereguleren en in de hele regio overgaan op elektriciteitshandel via impliciete veilingen.
1999: Europa’s eerste onafhankelijke energiebeurs
De Amsterdamse energiebeurs (APX) is de eerste onafhankelijke elektronische beurs op het Europese vasteland voor veilingen van stroom die daags erna geleverd moet worden. Het handelsplatform voor de Nederlandse spotmarkt is APX Power NL. Er zijn ook handelsplatforms in het VK en België. TenneT Holding B.V. is meerderheidsaandeelhouder in APX; de rest van de aandelen zijn in handen van het Belgische TSO Elia System Operator N.V.
2000: Centraal veilingkantoor
TenneT bundelt de krachten met het Belgische TSO Elia en het Duitse E.ON Netz en RWE Netz om TSO Auction BV op te richten, een centraal veilingkantoor voor grensoverschrijdende productiecapaciteit. De activiteiten worden in 2012 overgeheveld naar CASC.EU.
2006: Trilaterale marktkoppeling (tlc)
De impliciete marktkoppeling van Nederland, België en Frankrijk is een belangrijke stap richting de integratie van de Noordwest-Europese elektriciteitsmarkten.
2008: Koppelen van Centraal-West-Europa
TSO’s in Nederland, Frankrijk, Duitsland, België en Luxemburg richten het CASC-CWE (Capacity Allocation Service Company, Central West Europe) op als gezamenlijk handelsplatform voor de uitvoering van expliciete langetermijnveilingen (jaarlijks en maandelijks). De activiteiten zijn sindsdien uitgebreid met TSO’s uit Italië, Zwitserland en Scandinavië. In 2010 verandert de naam in CASC-EU.
2008: Koppelen van Centraal-Oost-Europa
Het Central Allocation Office GmbH (CAO) wordt in 2008 opgericht als enige registratiepunt voor capaciteitsveilingen in Centraal-Oost-Europa, waar grensoverschrijdende stroomtransportcapaciteit wordt verdeeld in Oostenrijk, Tsjechië, Duitsland, Hongarije, Polen, Slowakije en Slovenië.
2008: Koppelen Centraal-West-Europa en Noord-Europa
De European Market Coupling Company (EMMC) wordt in 2008 in Hamburg opgericht om Centraal-West-Europa en Noord-Europa aan elkaar te koppelen. De eerste koppeling komt in 2009 tot stand tussen Duitsland en Denemarken. Vervolgens koppelt de Baltische kabel Duitsland met Zweden en de NorNed-kabel Noorwegen met Nederland.
2011: Verenigd Koninkrijk koppelen
Het Verenigd Koninkrijk sluit aan bij Nederlandse dagmarkt via de BritNed-kabel in 2011, waarmee Europa een stap dichter bij een geïntegreerde Europese dagmarkt komt.
2014: Koppelen van Noordwest-Europa
De dagmarkten in Noordwest-Europa worden succesvol aan elkaar gekoppeld in februari 2014, waardoor elektriciteit kan worden verhandeld van Frankrijk tot Finland op basis van een algemene dagprijs. Dit legt de basis voor multiregionale koppelingen. In mei 2014 wordt Noordwest-Europa gekoppeld aan Zuidwest-Europa, waarmee de markten tot aan Portugal met elkaar worden verbonden.
2015: Marktkoppeling in Centraal-West-Europa op capaciteit gebaseerd
Marktkoppeling optimaliseert de efficiency van energiehandel door grensoverschrijdende transportcapaciteit toe te wijzen onder de verschillende gekoppelde spotmarkten, waarbij de fysieke beperkingen van het netwerk worden gerespecteerd. Zodoende leidt marktkoppeling tot kleinere bandbreedtes tussen de bied- en laatprijzen in landelijke energiemarkten, waarmee het sociale welzijn voor de betrokken landen wordt verbeterd.
2020: Naar een enkele Europese elektriciteitsmarkt?
TenneT voorziet een volledig geïntegreerde elektriciteitsmarkt in 2020. Dit zal leiden tot een betere uitwisseling van elektriciteit over landsgrenzen heen, waarmee een nog grotere productie- en leveringszekerheid wordt gegarandeerd, en uniformere stroomprijzen in Europa, die bovendien lager zijn voor eindgebruikers.